Từ những năm đầu của thế kỷ thứ XV, công nghệ in ấn đã dần hình thành, phát triển và đặt nền móng cho sự phát triển những công nghệ in hiện đại như ngày hôm nay. Trong số đó, in thạch bản là một trong những kỹ thuật in xuất hiện sớm nhất và đặt nền móng cho sự phát triển của những kỹ thuật in hiện đại sau này. Nếu bạn đang quan tâm muốn tìm hiểu đến kỹ thuật in này, hãy cùng Thành Tiến Đà Nẵng đi tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết ngay sau đây nhé!

Công nghệ in thạch bản là gì?
Công nghệ in thạch bản là gì?

I. In thạch bản là gì?

1. Giới thiệu

In thạch bản còn được gọi là in đá trong tiếng anh là Lithographic hay Lithographic limestone, một phương pháp in ấn xuất hiện từ những năm 1790 tại Bohemia bởi Alois Senefelder. Sở dĩ chúng có tên là in thạch bản (in đá) vì khi ra đời phương pháp in này sử dụng đá vôi làm bề mặt của khuôn in. 

Khuôn in thạch bản bằng đá vôi
Khuôn in thạch bản bằng đá vôi

2. Hoạt động

Nguyên lý hoạt động của in thạch bản dựa vào sự tách biệt giữa dầu, mực dầu và nước (ở thời kì đó người ta dùng mực dầu và mực dầu thì thấm dầu và không thấm nước). Áp dụng nguyên lý này các bước thực hiện in thạch bản diễn ra như sau:

  • Bước 1: Kỹ thuật viên sẽ vẽ ngược họa tiết, hình ảnh, chữ viết cần in lên trên bề mặt khuôn in (bằng đá vôi).
  • Bước 2: Dùng nước tráng lên bề mặt khuôn in (phần họa tiết được vẽ bằng dầu sẽ không thấm nước, phần còn lại sẽ thấm nước).
  • Bước 3: Dùng trống mực dầu lăn qua khuôn in (Phần mực dầu sẽ dính vào họa tiết được vẽ bằng dầu, phần nước sẽ không dính mực dầu).
  • Bước 4: Khi khuôn in đã thấm mực dầu đúng phần họa tiết muốn in thì dùng nó để in lên bề mặt giấy cần in.

Lặp lại từ bước 2 đến bước 4 là chúng ta đã có thể in hàng loạt mẫu in theo mong muốn.

Quy trình in thạch bản, in đá khá đơn giản
Quy trình in thạch bản, in đá khá đơn giản

Ngày nay in thạch bản có thể sử dụng những bề mặt khác thay như bản kim loại (nhôm) hay các chất dẻo cao su. Dần dần phương pháp này được cải thiện dần và là cha đẻ của kỹ thuật in offset hiện đại đang được áp dụng phổ biến hiện nay.

Xem thêm một số phương pháp in ấn liên quan:

II. Ưu và nhược điểm in thạch bản hay in đá, in litô.

1. Ưu điểm

In thạch bản là một công nghệ in ra đời sớm và có nhiều ưu điểm so với in bản khắc:

  • Dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian hơn.
  • Màu sắc và hình ảnh trong in bản thạch đẹp và sắc nét.
  • In thạch bản tạo ra nhiều bản in có chất lượng đẹp khá vượt trội so với kỹ thuật thời bấy giờ.
  • In đá cũng tốn ít chi phí hơn.

2. Nhược điểm

  • In thạch bản cần phải thực hiện cẩn thận vì vẽ họa tiết in ngược dễ sảy ra sai sót.
  • Những bản in nhỏ và nhiều chi tiết cũng dễ gặp sự cố.
  • Nguyên liệu để in thạch bản đặc biệt hơn, ngoài mực dầu in cần phải có thêm dầu để vẽ họa tiết trên khuôn in.
In thạch bản có nhiều ưu điểm
In thạch bản có nhiều ưu điểm

III. Ứng dụng in thạch bản trong ngành in

Ngày nay, kỹ thuật in thạch bản đã phát triển dần thành những kỹ thuật in ấn hiện đại và hầu như không còn được áp dụng theo kiểu truyền thông để in ấn các ấn phẩm giấy. Tuy nhiên, nguyên lý của phương pháp in này vẫn có tính ứng dụng để phát triển khoa học kỹ thuật:

1. Trong lĩnh vực in ấn

Hiện nay, nguyên lý của in thạch bản đã và đang được phát triển, áp dụng trong các phương pháp in ấn công nghiệp vô cùng hiện đại. Nổi bật nhất là phương pháp in Offset giúp in ấn số lượng lớn, họa tiết in ấn đẹp và sắc nét hiện đang được sử dụng rất phổ biến trong ngành sản xuất, in ấn các ấn phẩm quảng cáo, in bao bì giấy.

In thạch bản vẫn được sử dụng cho đến ngày nay
In thạch bản vẫn được sử dụng cho đến ngày nay
In offset hiện đại phát triển từ in đá, in thạch bản
In offset hiện đại phát triển từ in đá, in thạch bản

2. Trong lĩnh vực công nghiệp

Ngoài những ứng dụng trong ngành công nghiệp in ấn thì nguyên lý của phương pháp in thạch bản cũng được áp dụng để chế tạo các sản phẩm vi mạch bán dẫn vốn là công nghệ cao nhất đã và đang thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ ngành công nghiệp của nhân loại chúng ta.

Lithographic chíp bán dẫn dùng nguyên lý công nghệ in thạch bản
Lithographic chíp bán dẫn dùng nguyên lý công nghệ in thạch bản

Trên đây là những chia sẻ về kỹ thuật in thạch bản, in lito hay in đá. Hi vọng rằng những kiến thức trên đã giải đáp được thắc mắc của các bạn về phương pháp in ấn đã xuất hiện từ lâu đời này. Nếu các bạn mong muốn tìm hiểu những thông tin, kiến thức in ấn mới thì đừng bỏ qua những bài viết mới từ Thành Tiến Đà Nẵng.

Cám hơn sự đồng hành theo dõi của các bạn!